GIS tools for analysis of city morphology and metrology using the square grid method

Marta Nalej
Uniwersytet Łódzki

Łukasz Musiaka
Uniwersytet Łódzki

Streszczenie

The main aim of the study was to present the possibility of using GIS (Geographic Information
System) tools for measurement analysis of urban spatial layouts, using the square grid method, on
the example of three medieval towns from the area of the former Teutonic Order (currently the
territory of Poland) (Musiaka, Nalej, 2021). Determination of measurement modules of town layout,
especially for a larger group of towns, was a very time-consuming task. New methods of spatial
analysis using GIS tools have helped in the implementation of this type of research. Using the Python
programming language, authors developed the HGIS Tools toolkit consisting of two tools: HGIS
Fishnet and HGIS Fishnet Rhombus. First tool is based on the CreateFishnet_management (...)
function of the ArcPy package and allows to precisely adjust the grid to the research area
determined on the basis of the city plan. The second tool uses the UpdateCursor (...) function and
allows to create a rhomboid grid. The obtained results confirmed that HGIS Tools allowed to
determine the hypothetical measurement module of the studied towns layouts. The results were
consistent with analysis conducted with the traditional square grid method and showed significant
potential of HGIS Tools in conducting morphometric analysis of urban spatial systems on a larger
scale.

Słowa kluczowe:

HGIS, historical GIS, urban morphology, fishnet, GIS tools

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Atlas Fontium. https://atlasfontium.pl/ (accessed: 9 September 2020).

BoerefijnW., 2000: Designing the Medieval New Town. Urban Morphol., 4, 49–62.

China Historical GIS. Dostępny na: http://www.fas.harvard.edu/~{}chgis/ (accessed: 12 January

.

Dempsey C., 2021: Historical Geography and GIS. Available online:

https://www.gislounge.com/historical-geography-and-gis/ (accessed: 12 January 2021).

Giętkowski T., Zachwatowicz M., 2010: Przemiany Krajobrazu–Czy Można Uniknąć Złudzeń?

[W:] Richling A., Fuhrmann M.(red.), Geogr. Spotk. w drodze. Krok trzeci–Warszawa. Wydaw.

WGiSR, Warszawa.

Golachowski S.; Pudełko J., 1963: O Analizie Metrologiczno-Geometrycznej Planów Osiedli

Średniowiecznych. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki: Teoria i Historia; Państwowe

Wydawnictwo Naukowe: Warszawa, tom 8.

Gregory I.N.; Ell P.S. 2005: Breaking the Boundaries: Geographical Approaches to Integrating 200

Years of the Census. J. R. Stat. Soc. Ser. A Stat. Soc, 168, 419–437.

Gregory I. 2021: The Historical GIS Research Network. http://www.hgis.org.uk/ (accessed: 10

January 2021).

Jeremicz J., Kowalski Ł., Kuna J., Przystojecki, T., 2020: Historyczny Geoportal Lublina (Lublin

HGIS). Dostępny na: https: //teatrnn.pl/bazy-danych/historyczny-geoportal-lublina-lublin-hgis/

(accessed: 9 September 2020).

Krasnowolski B. 2008: Urbanistyczno-Architektoniczne Przekształcenia Miast Małopolskich Od

Doby Lokacyjnej Po Współczesność Jako Wyraz Przeobrażeń Funkcjonalnych. Kult. Polityka,

, 9–33.

Krasnowolski B., 2015: Analiza Modularna Układu Urbanistycznego Jako Klucz Do Odczytania

Programu Miasta Lokacyjnego (Na Przykładzie Krakowa z Roku 1257). Archaeol. Hist. Pol.,

, 259–280.

Kulesza M., 2011: Zagadnienia Morfogenezy i Rozplanowania Miast Średniowiecznych w Polsce;

Wydawnictwo Ibidem: Stuttgart/Hannover, Germany.

Kvamme K.L., 1999: Recent Directions and Developments in Geographical Information Systems.

J. Archaeol. Res., 7, 153–201.

Malik R. 2012: Działka Lokacyjna w Strukturze Średniowiecznych Miast Małopolskich. XIIIWieczne

Lokacje Miejskie Na Obszarze Dawnego Księstwa Oświęcimsko-Zatorskiego.

Wiadomości Konserw., 31, 68–77.

Mapping Medieval Chester. http://www.medievalchester.ac.uk/ (accessed: 15 October 2020).

Musiaka Ł., Nalej M., 2021: Application of GIS Tools in the Measurement Analysis of Urban

Spatial Layouts Using the Square Grid Method. ISPRS Int. J. Geo-Information, 10.

Pant M.; Funo S., 2005: The Grid and Modular Measures in The Town Planning of Mohenjodaro

and Kathmandu Valley A Study on Modular Measures in Block and Plot Divisions in the

Planning of Mohenjodaro and Sirkap (Pakistan), and Thimi (Kathmandu Valley). J. Asian Archit.

Build. Eng., 4, 51–59.

Pudełko J., 1960: Zagadnienie Wielkości i Proporcji Rynków w Badaniach Nad Rozplanowaniem

Niektórych Miast Średniowiecznych. Zesz. Nauk. Politech. Wrocławskiej, 36, 25–45.

Smith M.E., 2007: Form and Meaning in the Earliest Cities: A New Approach to Ancient Urban

Planning. J. Plan. Hist., 6, 3–47.

Warner-Smith A.L.2020: Mapping the GIS Landscape: Introducing “Beyond (within, through) the

Grid”. Int. J. Hist. Archaeol., 24, 767–779.

Wolski J., 2012: Błędy i Niepewność w Procesie Tworzenia Map Numerycznych. Pr. Kom. Kraj.

Kult., 16, 15–32.

Zachwatowicz M., 2012: Detekcja Historycznych Przemian Pokrycia Terenu z Zastosowaniem

Elementów Logiki Rozmytej. Źródła Kartogr. w badaniach Kraj. Kult. Kom. Kraj. Kult. Pol.

Tow. Geogr., 84–94.