Plany zagospodarowania przestrzennego w systemie geoinformacyjnym – INSPIRE i co dalej?

Joanna Jaroszewicz
Politechnika Warszawska
Wydział Geodezji i Kartografii
Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym
Polska

Paweł Kowalski
Politechnika Warszawska
Wydział Geodezji i Kartografii
Zakład Kartografii
Polska

Andrzej Głażewski
Politechnika Warszawska
Wydział Geodezji i Kartografii
Zakład Kartografii
Polska

Streszczenie

W artykule zaprezentowano znaczenie systemowego podejścia do standaryzacji i wizualizacji informacji przestrzennej, użytecznej w procesie uchwalania dokumentu planu zagospodarowania przestrzennego. Korzyści wynikające z zastosowania środowiska systemów informacji przestrzennej oraz narzędzi wizualizacji kartograficznej i funkcji geopartycypacyjnych uwidaczniają się w każdej fazie rozwoju systemu: od gromadzenia i organizacji informacji o planowanym zagospodarowaniu przestrzennym, aż po publikację i wymianę informacji w formie interaktywnych map. Mapy te służą nie tylko udostępnianiu lokalizacji obiektów i ich cech, ale też wspomagają dyskusję użytkowników serwisu geoinformacyjnego, wspierają cały proces uchwalania dokumentów planistycznych oraz dają możliwość wymiany myśli i przekazywania wiedzy na temat obszaru objętego opracowaniem. Istotne jest sformułowanie reguł opracowania standardowych prezentacji kartograficznych. Chodzi przede wszystkim o zastosowanie dynamicznej wizualizacji danych planistycznych, kontekstowego ujęcia treści w odniesieniu do poszczególnych etapów procesu uchwalania planu oraz wykorzystanie narzędzi umożliwiających partycypację społeczną on-line w procesie uchwalania planu. W artykule przestawiono przykłady takich prezentacji oraz zaproponowano schemat opracowania i konsultacji planu zagospodarowania przestrzennego przy użyciu PPGIS.
W zakresie modelowania informacji planistycznych zwrócono uwagę na rolę standardu HILUCS i jego ograniczenia oraz konieczność holistycznego podejścia do tego modelowania, które uwzględnia także potrzeby różnych grup użytkowników serwisu na różnych etapach procesu uchwalania. Sformułowane w tytule pytanie INSPIRE i co dalej? wskazuje na konieczność opracowania rozszerzonych standardów krajowych, obejmujących proces uchwalania projektu planu zagospodarowania przestrzennego z wykorzystaniem współczesnych technologii przy jednoczesnym zachowaniu standardów INSPIRE

Słowa kluczowe:

planowanie przestrzenne; plan miejscowy; INSPIRE; system geoinformacyjny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Benner J., Eichhorn Th., Geiger A. Hafele K.-H., Krause K.-U., 2009: Public Participation and Urban Planning supported by OGC Web Services. Proceedings REAL CORP 2009, Tagungsband 22-25 April 2009, Schrenk M. & Popovich V.V. & Engelke D. & Elisei P. (eds.): 431-438.

Benner J, Krause K.-U., 2007: XPlanung - Ein GIS-Standard zum Austausch digitaler Bauleitpläne. Flächenmanagement und Bodenordnung (fub) Band 6/2007: 274-280.

Benner, J., Eichhom, T., Geiger, A., Häfele, K. H., & Krause, K.U., 2009: Public participation and urban planning supported by OGC Web services. http://www.geomultimedia.eu/archive/CORP2009_31.pdf

Crampton J.W., 2001: Maps as social construction: Power, communication and visualization. Progress in Human Geography 25(2): 235-252. Dostęp 10.07.2015 r. http://phg.sagepub.com/cgi/content/abstract/25/2/23

Czepkiewicz M., 2013: Geographic information systems in participatory management of nature in the city. Sustainable Development Applications no 4: 111-123.

Czepkiewicz M., Młodkowski M., Zwoliński Z., Jankowski P., 2015: Eliciting residents’ preferences for urban function change using online geo-questionnaires. AGILE 2015 – Lisbon, June 9-12.

Dühr S, 2007: The Visual Language of Spatial Planning: Exploring Cartographic Representations for Spatial Planning in Europe. Routledge, New York.

Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE). http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32007L0002

Elbakidzea M., Dawsonb L., Anderssona K., Axelssona R., Angelstama P., Stjernquistb I., Teitelbaumc S., Schlyterb P., Thellbro C., 2015: Is spatial planning a collaborative learning process? A case study froma rural–urban gradient in Sweden. Land Use Policy 48: 270-285.

Fogel P., Fogel A., Pawlak K., Kamiński K. 2008: Badanie stanu rozwoju metod i technik informatyzacji planowania przestrzennego w Polsce oraz propozycje wprowadzenia rozwiązań standardowych w cały proces planowania przestrzennego. [W:] Planowanie przestrzenne w Polsce po wprowadzeniu ustroju samorządowego – diagnoza stanu i nowe propozycje (kierownik proj. badawczego: Anusz S.), Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa: 321-364.

Goodchild M. F., 2010: Towards Geodesign: Repurposing Cartography and GIS? Cartographic Perspectives, Number 66, Fall 2010: 7-22.

Jankowski P., Zwoliński Z., Kaczmarek T., Młodkowski M., Czepkiewicz M., Wójcicki M., 2016: Raport z badania procesu konsultacji społecznych przeprowadzonych przy pomocy narzędzia internetowego geodyskusji dotyczących zapisów projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Park Kasprowicza”. Poznań, 18 stycznia 2016. Dostęp: 10.05.2016 r. http://www.mpu.pl/download/raporty/ParkKasprowicza_Raport.pdf

Jaroszewicz, J., Kowalski, P. J., 2014: Koncepcja serwisu internetowego wspierającego udział społeczeństwa w planowaniu przestrzennym na poziomie gminy. [W:] Współczesne uwarunkowania gospodarowania przestrzenią - szanse i zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju. Społeczny wymiar gospodarowania przestrzenią, Maciejewska A. (red.): 61-78. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Jaroszewicz J., Denis M., Zwirowicz-Rutkowska A., 2013: KATALOG OBIEKTÓW PLANISTYCZNYCH w zakresie tematu danych przestrzennych „zagospodarowanie przestrzenne, o którym mowa w rozdziale III załącznika do Ustawy z dnia 4 marca 2010 roku o infrastrukturze informacji przestrzennej” (umowa nr 75/2013 z dnia 20.03.2013 r.) Wersja II. Dostęp 7.11.2015r. https://www.mr.gov.pl/media/5589/Katalog_Obiektow_Planistycznych.pdf

Kowalski P.J., 2012: Mapa jako praktyczny interfejs serwisu internetowego. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji vol. 23: 159-168.

Müller H., Siebold M., 2007: Land Use Control and Property Registration in Germany– procedures, Interrelationships, IT Systems. FIG Working Week 2007 Strategic Integration of Surveying Services Hong Kong SAR, China, 13-17 May 2007, TS 7D – SDI for Land Management. https://www.fig.net/pub/fig2007/papers/ts_7d/ts07d_01_mueller_siebold_1248.pdf

REAL CORP, 2009: Proceeding 14th International Conference on Urban Planning, Regional Development and Information Society: CITIES 3.0 – smart, sustainable, integrative – Strategies, Concepts and Technologies For Planning the Urban Future 22-25 April 2009 Centre de Disseny de Sitges Catalonia/Spain, Schrenk M., Popovich V., Engelke D., Elisei P. (eds.)

Rinner C., Bird M. 2009, Evaluating community engagement through argumentation maps a public participation GIS case study. Environment and Planning B: Planning and Design vol. 36: 588-601.

Rinner C., 2001: Argumentation maps: GIS-based discussion support for on-line planning. Environment and Planning B: Planning and Design vol. 28: 847-863.

Rinner C., Keßler C., Andrulis S., 2008: The use of Web 2.0 concepts to support deliberation in spatial decision-making. Computers, Environment and Urban Systems 32: 386-395.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dz.U. 2003 nr 164 poz. 1587.

Sidlar C.L., Rinner C., 2009. Utility assessment of a map-based online geo-collaboration tool. Journal of Environmental Management 90: 2020-2026.

Soria-Lara J.A., Zúńiga-Antón M., Pérez-Campańa R., 2015: European spatial planning observatories and maps: merely spatial databases or also effective tools for planning? Environment and Planning B: Planning and Design advance online publication, DOI:10.1068/b130200p Environment and Planning B: Planning and Design vol. 42.

Specyfikacje danych, 2013: D2.8.III.4 Data Specification on Land Use – Technical Guidelines. http://inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_LU_v3.0.pdf

Steinitz C., 1990: A framework for theory applicable to the education of landscape architects (and other environmental design professionals). Landscape Journal 9: 36-143.

Steinitz C., 2012 A framework for Geodesign, ESRI Press, Redlands, United States.

Śliwiński A., 2008: Badanie stanu rozwoju metod i technik informatyzacji planowania przestrzennego w Polsce na tle doświadczeń niemieckich oraz propozycje wprowadzenia rozwiązań standardowych w cały proces planowania przestrzennego z wdrożeniem otwartego systemu udostępniania informacji o planach. [W:] Planowanie przestrzenne w Polsce po wprowadzeniu ustroju samorządowego – diagnoza stanu i nowe propozycje (kierownik proj. badawczego: Anusz S.), Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa: 291-320.

Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej Dz.U. 2010 nr 76 poz. 489 z późn. zm.

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Dz.U. 2015 poz. 199 tekst jednolity.

Van Herzele A., van Woerkum C., 2011: On the argumentative work of map-based visualization. Landscape and Urban Planning 100: 396-399.