Zastosowanie systemowych analiz przestrzennych do rozpoznawania i charakterystyki właściwości gleb ornych w aspekcie melioracji w Polsce

Janusz Ostrowski
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Falenty
Polska

Streszczenie

Zawarty w publikacji materiał ma na celu przedstawienie w jaki sposób można stworzyć systemowe rozwiązania udzielające odpowiedzi na konkretne pytania wynikające z zapotrzebowania praktyki na przykładzie wodnych melioracji.
W tym celu w IA PAN Lublin i IMUZ Falenty zbudowano system badań i prezentacji wyników składający się z trzech kompatybilnych członów:
1) przygotowania ogólnej koncepcji, zebrania materiału badawczego i przygotowania geodanych,
2) opracowania metody badań stacjonarnych (laboratoryjnych) w celu uzyskania parametrów niezbędnych do obliczeń modelowych identyfikujących badane zjawisko,
3) skonstruowania systemu informatycznego łączącego przetwarzanie danych jednostkowych (atrybutów) z geodanymi oraz generującego mapy wynikowe.
Postępowanie przedstawiono na przykładzie doskonalenia na naukowych podstawach oceny potrzeb wodnych melioracji gleb ornych w Polsce. W tym celu zebrano próbki gleb z 1000 reprezentacyjnych profili gleb ornych, wykonano w tych próbkach niezbędne analizy, wyliczono wartości parametrów do jednostkowej ewaluacji gleb, skonstruowano bazę danych glebowo-kartograficznych z cyfrową mapą gleb i oprogramowaniem agregującym gleby według modeli ich waloryzacji oraz generującym mapy wynikowe.

Słowa kluczowe:

rolnicze bazy danych; komputerowa kartografia gleb; przetwarzanie danych glebowych; potrzeby melioracji; aeracja gleb

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

De Wit C.T. , van Kanlenh, 1975: Simulation of transport prosses in soils. Wageningen: Centre for Agricultural Publishing and Documentation: 100 s.

Gliński J., Ostrowski J., Stępniewska Z., Stępniewski W., 1991: Bank próbek glebowych reprezentujących gleby mineralne Polski. Problemy Agrofizyki nr 66: 61 s., Ossolineum.

Gliński J., Stępniewska Z., Stęniewski W., Ostrowski J., Szmagara A., 2000: A contribution in arable mineral soils in Poland. Journal of Water and Land Development:175-183, Pol. Acad. of Sci., Inst. for Land Recl. and Grass. Farm.

Gliński J., Stępniewska Z., Stęniewski W., Ostrowski J., 1992: Znaczenie warunków tlenowych w programach melioracyjnych. Problemy Agrofizyki nr 67: 65-84, Ossolineum.

Gliński J., Stępniewski W, Łabuda S., 1983: Pobieranie tlenu i wydzielanie dwutlenku węgla w środowisku glebowym. Problemy Agrofizyki nr 39: 72 s., Ossolineum.

Ostrowski J., 2012: Wybrane zagadnienia kartografii gleb w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozpr. nauk. i monogr. nr 33: 146 s. ITP, Falenty.

Ostrowski J., 1996: Baza danych glebowo-kartograficznych budowa i przykład zastosowania. [W:] Systemy Informacji Przestrzennej. 6 Konf. N-T. Warszawa: PTIP: 471-480.

Ostrowski J., Łabędzki L., Kowalik W., Kanecka-Geszke E., Kasperska-Wołowicz W., Szamańska K., Tusiński E., 2008: Atlas niedoborów wodnych roślin uprawnych i użytków zielonych w Polsce. IMUZ. Falenty. 14 s.+32 mapy.

Ostrowski J., Mazgajski J., Wojtaś Z., 1971: Zasady przeprowadzania badań gleb dla potrzeb wodnych melioracji. CBSiPWM Bipromel, Mat. Pomoc. nr 5/71: 32 s.

Ostrowski J., Sławiński C., Walczak R., 2004: Ocena i kartograficzna prezentacja możliwości gleb ornych na hydrosygeniczną degradację. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t.4 z.2a(1): 185-200.

Stawiński J., Gliński J., Ostrowski J., Stępniewska Z., Sokołowska Z., Bowanko G., Józefaciuk G., Matyka-Sarzyńska D., 2000:. Przestrzenna charakterystyka powierzchni właściwej gleb ornych Polski. Acta Agrophysica nr 33: 48 s.+4 mapy. IA PAN.

Stępniewska Z., 1988: Właściwości oksydoredukcyjne gleb ornych Polski. Problemy Agrofizyki nr 56: 124 s., Ossolineum.

Stępniewska Z., Ostrowski J., Stępniewski W., Gliński J., 2004: Klasyfikacja odporności oksydoredukcyjnej gleb ornych Polski i ich przestrzenna charakterystyka. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t.4,z.2b(12): 125-133.

Stępniewska Z., Stępniewski W., Gliński J., Ostrowski J., 1997: Atlas oksydoredukcyjnych właściwości gleb ornych w Polsce. IA PAN Lublin, IMUZ Falenty: 11 s.+33 mapy.

Van Genuhten M., Nielsen D, 1985: On describing and preciding the hydraulic properties of unsaturated soils. Annales Geophysicae 35: 615-628, EGU eu.

Walczak R., Ostrowski J., Witkowska-Walczak B., Sławiński C., 2002: Hydrofizyczne charakterystyki mineralnych gleb ornych Polski. Acta Agrophysica nr 79. Rozprawy i monografie. IA PAN, 64 s.+32 mapy.

Witek T., 1973: Mapy glebowo-rolnicze oraz kierunki ich wykorzystania. Ser. P (18): 73 s. IUNG Puławy.