Wykorzystanie analiz przestrzennych GIS w regionalnej gospodarce surowcami mineralnymi na przykładzie województwa dolnośląskiego

Jan Blachowski
Politechnika Wrocławska
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii
Zakład Geodezji i Geoinformatyki

Instytut Rozwoju Terytorialnego
Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Polska

Streszczenie

Wzrastająca funkcjonalność systemów informacji geograficznej (GIS) w zakresie analizowania i modelowania problemów o charakterze przestrzennym oraz coraz powszechniejsza dostępność danych przestrzennych i aplikacji GIS pozwalają obecnie na wykonywanie i rozwiązywanie złożonych zadań dotyczących wielu aspektów działalności administracji publicznej. Pozyskiwana w ich rezultacie informacja, stanowi cenne źródło wiedzy dla jednostek i organów odpowiedzialnych za zarządzanie i prowadzenie polityki rozwoju jednostek administracji różnego szczebla.
W artykule przedstawiono i opisano przykłady analiz przestrzennych dotyczących ochrony zasobów surowców mineralnych oraz gospodarki tymi surowcami i jej wpływie na otoczenie w województwie dolnośląskim. Pierwszy przykład obejmuje przestrzenne analizy rozkładu wielkości wydobycia surowców skalnych oraz ich zmian w czasie. Drugi przykład koncentruje się na analizie i ocenie dostępności terenów nad niezagospodarowanymi złożami węgla brunatnego w województwie dolnośląskim z zastosowaniem metodyki analiz wielokryterialnych w GIS. W rezultacie otrzymano przestrzenny obraz zmian zachodzących w województwie dolnośląskim dotyczących górnictwa surowców skalnych oraz potencjalnej dostępności zasobów surowców energetycznych.
W artykule zwrócono uwagę na rolę aktualnej i wiarygodnej informacji uzyskiwanej w wyniku planistycznych prac studialnych, wspomaganych analizami przestrzennymi GIS, na możliwość prowadzenia efektywnej regionalnej polityki przestrzennej przez samorząd województwa.

Słowa kluczowe:

analizy przestrzenne; GIS; regionalne planowanie przestrzenne; surowce mineralne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Badura J., Przybylski B., Cwojdziński S., 2005: Geologia. [W:] Opracowanie Ekofizjograficzne dla Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne, Wrocław: 25-52.

Blachowski J., 2014a: Spatial analysis of the mining and transport of rock minerals (aggregates) in the context of regional development. Environ Earth Sci. 71: 1327-1338.

Blachowski J., 2014b: Planistyczne i środowiskowe uwarunkowania obszaru udokumentowanych złóż węgla brunatnego na przykładzie złóż dolnośląskich. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management vol. 30, issue 2: 117-134.

Blachowski J., 2011: Regionalna gospodarka surowcami skalnymi w województwie dolnośląskim. Górnictwo Odkrywkowe 52: 15-18.

Donevska K. R., Gorsevski P. V., Jovanovski M., Peševski I., 2012: Regional non-hazardous landfill site selection by integrating fuzzy logic, AHP and geographic information systems. Environmental Earth Sciences 67: 121-131.

Drobne S. i Lisec A., 2009: Multi-attribute Decision Analysis in GIS: Weighted Linear Combination and Ordered Weighted Averaging. Informatica 33: 459-474.

Epanechnikov V., 1969: Non-parametric estimation of a multivariate probability density. Theory of Probability and its Applications 14: 153-158.

Esri, 2013: ArcGIS Help, http://resources.arcgis.com/en/help/main/10.1/index.html#/

Hejmanowska B., Hnat E., 2009: Wielokryterialna analiza lokalizacji zabudowy na przykładzie gminy Podegrodzie. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji vol. 20: 109-121.

Jaroszewicz J., Bielska A., Szafranek A., 2012: Wykorzystanie algebry map dla wyznaczenia terenów przydatnych pod zabudowę. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji vol. 23: 127-137.

Malczewski J., 2004: GIS-based land-use suitability analysis: a critical overview. Progress in Planning 62: 3-65.

Malczewski J., 2006: GIS‐based multicriteria decision analysis: a survey of the literature. International Journal of Geographical Information Science 20:7: 703-726. doi:10.1080/13658810600661508.

Państwowy Instytut Geologiczny. Centralna Baza Danych Geologicznych. Menadżer pobierania plików. Dostęp 11.08.2014r.@ http://bazagis.pgi.gov.pl/dwm/DownloadManager_v1.aspx?lang=pl

Państwowy Instytut Geologiczny, 2014: Bilans Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2013 r., (praca zbiorowa), Warszawa.

Saaty L. T., 1987 : The analytic hierarchy process – what it is and how it is used. Mathematical Modelling vol. 9, 3-5: 161-176. Elsevier.

Steinar F. (Ed.), 2006: The Essential Ian McHarg: Writings on Design and Nature. Island Press.

Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2013a: Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020 przyjęta uchwałą nr XXXII/932/13 Sejmiku Województwa z dnia 28 lutego 2013 r.

Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, 2013b: Projekt Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego.

Voogd H., 1983: Multicriteria evaluation for urban and regional planning. London. Pion.