Zróżnicowanie klimatów lokalnych Torunia - założenia projektu i wstępne wyniki badań

Mieczysław Kunz
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Joanna Uscka-Kowalkowska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Rajmund Przybylak
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Marek Kejna
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Andrzej Araźny
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Rafał Maszewski
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Streszczenie

Praca prezentuje założenia, metodykę oraz stan realizacji projektu naukowo-badawczego, którego celem jest zbadanie wpływu czynników środowiskowych, dynamicznych i antropogenicznych na warunki meteorologiczne i biometeorologiczne wraz z planowanym opracowaniem mapy topoklimatów miasta Torunia. Badania prowadzone są od ponad roku w oparciu o założoną w wybranych miejscach Torunia i okolic sieć 26 punktów pomiarowych z automatyczną rejestracją podstawowych elementów meteorologicznych oraz docelowo satelitarne obrazy termalne pozyskane z satelity Terra ASTER. Zbudowany w środowisku ArcGIS system informacji geograficznej (GIS) wykorzystywany jest do interpolacji rozkładu poszczególnych elementów meteorologicznych oraz rozkładu wskaźników biometeorologicznych. Do tego systemu pozyskano i wprowadzono już wiele danych przestrzennych, jak pokrycie/użytkowanie terenu, lokalizacja i wysokość budynków, model wysokościowy terenu (DEM) oraz aktualną barwną ortofotomapę. Uzyskane w projekcie wyniki dotyczące zmienności warunków bioklimatycznych Torunia będą mogły być wykorzystane w organizacji turystyki i rekreacji, a utworzona mapa topoklimatów w planowaniu przestrzennym i dalszym rozwoju miasta.

Słowa kluczowe:

klimat lokalny; miejska wyspa ciepła; topoklimat; pokrycie terenu; użytkowanie terenu; Toruń

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Adamczyk A. B., Błażejczyk K., Baranowski J., Kuchcik M., 2008: Warunki termiczne aglomeracji warszawskiej, [W:] Kłysik K., Wibig J., Fortuniak K. (red.), Klimat i bioklimat miast, Wyd. UŁ, Łódź, 11-20.

ASTER User’s Guide, Part 1 (general) & part 2 (level 1 data products), 2003, ERSDAC.

Błażejczyk K., 2002: Znaczenie czynników cyrkulacyjnych i lokalnych w kształtowaniu klimatu i bioklimatu aglomeracji warszawskiej, Dokumentacja Geograficzna 26.

Bokwa A., 2010: Wieloletnie zmiany struktury mezoklimatu miasta na przykładzie Krakowa, IGiGP, UJ, Kraków.

Chrysoulakis N., 2002: Energy in the Urban Environment: Use of Terra/ASTER imagery as tool in Urban Planning. Journal of the Indian Society of Remote Sensing, 30: 245-254.

Dubicki A., Dubicka M., Szymanowski M., 2002: Klimat Wrocławia, Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju, Wrocław.

Dudek S., Kuśmierek R., Żarski J., 2008: Porównanie warunków termicznych Bydgoszczy i okolicy, [W:] Kłysik K., Wibig J., Fortuniak K. (red.), Klimat i bioklimat miast, Wyd. UŁ, Łódź, 157-164.

Fortuniak K., 2003: Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne, Wyd. UŁ, Łódź.

Kunz M., 2006: Rektyfikacja i standaryzacja historycznych oraz współczesnych danych kartograficznych do analizy zmian pokrycia/użytkowania terenu, Problemy Ekologii Krajobrazu t. XVIII: 97-108.

Kunz M., 2008, Pokrycie terenu województwa kujawsko-pomorskiego według bazy CORINE Land Cover i zasobu Bazy Danych Ogólnogeograficznych, [W:] Geoinformacja w Zarządzaniu, Kwartalnik o Systemach Informacji Geograficznej 5: 2-8, Kujawsko-Pomorskie Centrum Badawczo-Szkoleniowe GIS, Toruń.

Lewińska J., 2000: Klimat miasta – zasoby, zagrożenia, kształtowanie, Kraków.

Marciniak K., Wójcik G., 2001: Klimat województwa kujawsko-pomorskiego, [W:] Przystalski A. (red.), Przyroda województwa kujawsko-pomorskiego, Wyd. Nice, Bydgoszcz, 12-32.

Matuszko D. (red.), 2007: Klimat Krakowa w XX wieku, IGiGP UJ, Kraków.

Niedźwiedź T., 2003: Słownik meteorologiczny, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa.

Podstawczyńska A., 2007: Cechy solarne klimatu Łodzi, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica, 7, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Szymanowski M., 200:, Miejska wyspa ciepła we Wrocławiu, Acta Univ. Wratislav., No 2690, Studia Geograficzne 77, Wrocław.

Szymanowski M., Kryza M., 2008: GIS application for the spatial interpolation of the urban heat island in Wrocław, Poland, [In:] Kłysik K., Wibig J., Fortuniak K. (red.) Klimat i bioklimat miast, Wyd. UŁ, Łódź, 21-34.

Wojtkowski J., 2007: Zastosowanie wysokorozdzielczych zobrazowań satelitarnych Terra ASTER w badaniach termiki powierzchni Ziemi, Acta Agrophysica 9 (3): 791-807.

Wojtkowski J., 2008: Wpływ pokrycia i użytkowania terenu na kształtowanie się warunków termicznych w Krakowie, [W:] Kłysik K., Wibig J., Fortuniak K. (red.) Klimat i bioklimat miast, Wyd. UŁ, Łódź, 113-122.

Wójcik G., Marciniak K., 1984: Zróżnicowanie stosunków termicznych na obszarze Torunia, [W:] I Ogólnopolska Konferencja Klimat i bioklimat miast, Wyd. UŁ, Łódź, 100-106.