Analiza zagrożenia powodziowego Kazimierza Dolnego

Elżbieta Bielecka
WAT Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji
Polska

Przemysław Krawczyk
WAT WIG
Polska

Beata Całka
WAT Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji
Polska

Streszczenie

Powodzie to jedna z najczęstszych i najbardziej niszczycielskich klęsk żywiołowych na świecie, które
mają negatywny wpływ na ludzi, środowisko i gospodarkę. Artykuł ma na celu modelowanie i ocenę
ryzyka powodziowego wykorzystując jednowymiarowy model HEC-RAS oraz otwarte dane
udostępniane przez Główny Urzędu Geodezji i Kartografii. Obszar badań obejmuje Kazimierz
Dolny położony nad Wisłą. Badania przeprowadzono w trzech etapach. Po pozyskaniu danych
z numerycznego modelu terenu i elementów doliny rzecznej (np. przekrojów poprzecznych doliny)
oraz opracowaniu warstwy szorstkości na podstawie wskaźników Manninga, wymodelowano wody
wezbraniowe dla powodzi dziesięcio-, stu- i pięćset letniej. Analiza ryzyka wykazała, że powódź 100-
letnia powoduje już dość znaczne szkody w dobrach ludzkich i kulturowych, a powódź 500-letnia
znacznie je powiększa, niszcząc 2016 budynków i zalewając obszar o powierzchni niemalże 207 ha.

Słowa kluczowe:

powódź, ocena zagrożenia, model HEC-RAS, GIS, otwarte dane, Wisła

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Bobkowska, K., Cur, M., Piask, A. 2015: Przetwarzanie i analiza danych z wykorzystaniem metod geodezyjnych na potrzeby opisu środowiska wodnego. Wydawnictwo Polskiego Internetowego Informatora Geodezyjnego, seria GEOMATYKA. Dostępne on-line: http://www.geomatyka.eu/publikacje/isbn9788393460922/isbn9788393460922.pdf (dostęp 28.11.2022).

Calka, B., Nowak Da Costa, J., Bielecka, E. 2017: Fine scale population density data and its application in risk assessment. Geomatics, Natural Hazards and Risk 8:2, 1440-1455, DOI: 10.1080/19475705.2017.1345792

Dziechciarz M.2010: Historyczne powodzie na Wiśle Lubelskiej w świetle znaków i tablic wielkich wód. Praca magisterska, promotor Grześ M., Toruń 2010, Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Gudowicz, J. 2008: Metoda modelowania zasięgu wód wezbraniowych na równinie zalewowej na przykładzie doliny Parsęty. Landform Analysis 8: 29–32.

ISOK, https://www.isok.gov.pl/hydroportal.html

Krawczyk, P. 2022: Opracowanie mapy i wizualizacji obszarów zalewowych. Praca inżynierska, Wydział Inżynierii Lądowej Wojskowej Akademii Technicznej, kierunek: geodezja i kartografia.

Kundzewicz, W.Z. 2014: Adapting flood preparedness tools to changing flood risk conditions: the situation in Poland. Oceanologia 56(2):385–407. doi:10.5697/oc.56-2.385

Kundzewicz, Z.W., Szamalek, K., Kowalczak, P. 1999: The Great Flood of 1997 in Poland. Hydrological Sciences Journal 44:6, 855-870, DOI: 10.1080/02626669909492285.

Magnuszewski, A., Gutry-Korycka, M. 2009. Rekonstrukcja przepływu wielkich wód Wisły w Warszawie w warunkach naturalnych. Prace i studia geograficzne 43: 141-151.

Łajczak, A. 2006. Regulacja rzeki a zagrożenie powodziowe, na przykładzie Wisły między Skoczowem a Puławami. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 4/1: 197-215.

Pajewska-Kwaśny, R., 2012: Zagrożenie katastrofami naturalnymi w Polsce. Wiadomości Ubezpieczeniowe 3, 77–86.

Parvin, F., Ali, S.A., Calka, B., Bielecka, E., Linh, N.T.T., Pham, Q.B. 2022: Urban flood vulnerability assessment in a densely urbanized city using multi-factor analysis and machine learning algorithms. Theor Appl Climatol 149, 639–659 (2022). https://doi.org/10.1007/s00704-022-04068-7

Pathan, A. I., Agnihotri, P. G. 2019: A Combined Approach For 1-D Hydrodynamic Flood Modeling By using Arc-Gis, Hec-Georas, Hec-Ras Interface A Case Study On Purna River Of Navsari City, Gujarat. International Journal of Recent Technology and Engineering 8(1):1410-1417.

Pham, Q. B., Ali, S. A., Bielecka, E., Calka, B., Orych, A., Parvin, F., Łupikasza, E. 2022: Flood vulnerability and buildings’ flood exposure assessment in a densely urbanised city: comparative analysis of three scenarios using a neural network approach. Natural Hazards, 1-39.

Piskozub, A. (Ed.). 1982: Wisła: monografia rzeki. Wydawnictwo Komunikacji i Łącznością.

Raport 2.0. 2022: Raport z wykonania przeglądu i aktualizacji map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego, Państwowo Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, raport z projektu Przegląd i aktualizacja map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego POIS.02.01.00-00-0013/16.

Taylor, J., Man Lai, K., Davies, M., Clifton, D., Ridley, I., Biddulph, P. 2011: Flood management: prediction of microbial contamination in largescale floods in urban environments. Environ Int 37(5):1019–1029.

Tymków, P.1., Stodolak, R. 2012: Sposoby reprezentacji danych geoprzestrzennych w systemach modelowania hydrodynamicznego przepływów powodziowych. Sympozjum Europejskie – Współczesne Problemy Ochrony Przeciwpowodziowej Paryż – Orlean 28-30.03.2012.

Üneş, F., Ziya Kaya, Y., Varçin, H., Demirci, M., Taşar, B., Zelenakova, M. 2020: Flood Hydraulic Analyses: A Case Study of Amik Plain, Turkey. Water 12, 2070. https://doi.org/10.3390/w12072070

Urban flood vulnerability assessment in a densely urbanized city using multi-factor analysis and machine learning algorithms. Theor Appl Climatol 149, 639–659, https://doi.org/10.1007/s00704-022-04068-7

WHO. 2017: Flooding: managing health risks in the WHO European Region. WHO Regional Office for Europe. Dostępne on-line: https://www.who.int/publications/i/item/flooding-managing-health-risks-in-the-who-european-region (dostęp 28.11.2022).