Zmiany lesistości Pomorza Zachodniego w ostatnich 400 latach

Mieczysław Kunz
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Nauk o Ziemi
Polska

Streszczenie

Powierzchnia leśna Pomorza Zachodniego zmieniała się w minionych wiekach dość intensywnie, jednak największe zmiany zaszły na przełomie XIX i XX wieku. Celem pracy była analiza zmian lesistości Pomorza Zachodniego w latach 1618–2006 w oparciu o dostępne serie historycznych i współczesnych map topograficznych oraz istniejących urzędowych bazy danych przestrzennych wykonanych w podobnej skali.
Zmiany powierzchni leśnej rozpatrywano w granicach obszaru Pomorza Zachodniego uwzględnionego na pierwszym analizowanym zasobie historycznym – Mapie Eilharda Lubinusa (1618). Dla wszystkich opracowanych stanów zasięgu lasów analizowano także strukturę powierzchni leśnej z wykorzystaniem wybranych miar krajobrazowych: liczby płatów (NumP), łącznej długości krawędzi (TE), indeksu kształtu (MSI) oraz wymiar fraktalnego (FD). Całość wykonano w technologii GIS z wykorzystaniem oprogramowania ESRI.

Słowa kluczowe:

lesistość; pokrycie terenu; użytkowanie terenu; wskaźniki krajobrazowe; Pomorze Zachodnie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Ciołkosz A., Poławski Z., 2006: Zmiany użytkowania ziemi w Polsce w drugiej połowie XX wieku, Przegląd Geograficzny 78 (2): 173-190.

Kowalenko W., 1954: Bałtyk i Pomorze w historii kartografii (VII-XIV w.). Przegląd Zachodni 10: 353-389.

Kowalewski G., 2006: Park Narodowy „Bory Tucholskie” na starych mapach. [W:] G. Kowalewski, K. Milecka (red.), Jeziora i torfowiska Parku Narodowego Bory Tucholskie, Wyd. PN Bory Tucholskie, Charzykowy.

Kukier R., 1969: Przeobrażenia środowiska geograficznego na Kujawach w świetle źródeł etnograficznych i kartograficznych z XVIII-XIX wieku. Zeszyty Naukowe UMK w Toruniu, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Archeologia II (33): 105-134.

Kunz M., 2006a: Wykorzystanie systemu informacji geograficznej (GIS) do analizy układu przestrzennego krajobrazu. [W:] P. Gierszewski, M. Karasiewicz (red.), Dokumentacja Geograficzna, Geografia Fizyczna 32: 171-175, IGiPZ PAN, Warszawa.

Kunz M., 2006b: Standaryzacja danych kartograficznych i teledetekcyjnych do analizy zmian struktury krajobrazu. Roczniki Geomatyki t.4, z. 3: 119-127, PTIP, Warszawa.

Kunz M., Fydrych S.,2011: Land cover changes in Pomerania using multi-temporal cartographic data, [In:] L. Halounová (ed.), Remote Sensing and Geoinformation not only for Scientific Cooperation, EARSeL Press: 415-422.

Kunz M., Nienartowicz A., 2011: Przestrzenna inwentaryzacja wrzosowisk Pomorza, Roczniki Geomatyki t.9, z.1(45): 65-74, PTIP, Warszawa.

Kunz M., Nienartowicz A., 2006: Zmiany pokrycia/użytkowania terenu Zaborskiego Parku Krajobrazowego w latach 1796-2000 w gradiencie oddziaływania człowieka, Problemy Ekologii Krajobrazu, t. XVIII: 283-292.

Pieńkowski P. Kupiec M., 2003: Assessment of the Fragmentation of Forested Areas in West Pomerania. [In:] Geographical Information Systems – Interdisciplinary Aspects, University of Silesia – GIS Forum – SILGIS Association, Sosnowiec-Zagreb: 453-462.

Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2009: GUS, Warszawa.

Stelmach M., 1986,:Pomorze Zachodnie w kartografii od XV w. do czasów E. Lubinusa (1618). Przegląd Zachodniopomorski t. XXVII (1-2): 227-244.

Stelmach M., 1983: David Gilly i jego Mapa Pomorza Zachodniego z 1789 roku. Przegląd Zachodniopomorski t. XXX (3): 215-224.

Szeliga J., 1968: Analiza dokładności wybranych map wybrzeża polskiego z XVII i XVIII wieku. Zeszyty Geograficzne WSP w Gdańsku t.X: 37-85.

Wolny B., 1988: Mapa Księstwa Pomorskiego z 1618 roku Eilharda Lubina. Ocena geometryczno-kartograficzna. Materiały Zachodniopomorskie t. XXXIV: 107-147.

Wulf M., Rujner H., 2010: A GIS-based method for the reconstruction of the late eighteenth century forest vegetation in the Prignitz region (NE Germany). Landscape Ecol. 10.

Zaborski B., 1936: Kaszuby na przełomie XVIII i XIX wieku w świetle mapy Schröttera-Engelhardta z lat 1796–1802. Wiadomości Służby Geograficznej 2: 239-262.

Ziarnek M., 2011: Setna rocznica ostatniego wydania Flora von Pommern Wilhelma Müllera. Wiadomości Botaniczne 55 (3/4): 29-34.