Analizy przestrzenne jako wsparcie projektowania przebiegu infrastrukturalnych obiektów liniowych

Wojciech Drzewiecki
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
Katedra Geoinformacji, Fotogrametrii i Teledetekcji Środowiska
Polska

Emilia Orzińska
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
Katedra Geoinformacji, Fotogrametrii i Teledetekcji Środowiska
Polska

Tomasz Pirowski
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
Katedra Geoinformacji, Fotogrametrii i Teledetekcji Środowiska
Polska

Streszczenie

Wyznaczanie przebiegu inwestycji liniowych – takich jak np. drogi, linie kolejowe czy rurociągi – stanowi złożone przedsięwzięcie projektowe. W obliczu dokonującej się modernizacji sieci transportowej w naszym kraju istotne stają się pytania: w jakim stopniu w procesie projektowym wykorzystane mogą zostać istniejące zasoby cyfrowych danych przestrzennych oraz czy możliwe jest skuteczne wsparcie opracowania koncepcji przestrzennej trasy projektowanej inwestycji poprzez zastosowanie systemów informacji geograficznej jako narzędzia analiz przestrzennych? W prezentowanej pracy podjęto próbę odpowiedzi na powyższe pytania w oparciu o wyniki uzyskane dla hipotetycznego projektu podmiejskiej linii kolejowej.
W oparciu o wymagania prawne oraz parametry techniczne stosowane w tego typu inwestycjach (uwzględniając czynniki środowiskowe, ekonomiczne, społeczne i techniczne), określono zakres informacji niezbędnych dla opracowania koncepcji przestrzennej trasy oraz wymagania odnośnie zakresu tematycznego, poziomu dokładności i aktualności danych przestrzennych. Następnie przedstawiono możliwości wykorzystania dostępnych w Polsce cyfrowych danych przestrzennych w procesie opracowywania koncepcji przestrzennej trasy inwestycji liniowej. Szczególną uwagę poświęcono możliwościom wsparcia procesu trasowania poprzez analizy przestrzenne wykonywane w systemach informacji geograficznej z wykorzystaniem zarówno wektorowego jak i rastrowego modelu reprezentacji danych.

Słowa kluczowe:

systemy informacji geograficznej; analizy przestrzenne; projektowanie przebiegu infrastrukturalnych obiektów liniowych

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Pozycje podręcznikowe i publikacje

Basiewicz T., 1977: Nowoczesne metody projektowania dróg komunikacyjnych, Seria: Studia z zakresu inżynierii – Polska Akademia Nauk, Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej, nr w serii: 16, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Basiewicz T., 1982: Projektowanie linii kolejowych, Politechnika Krakowska, Kraków.

Basiewicz T., 1988: Projektowanie infrastruktury kolejowej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.

Gipps P. G., Gu K. Q., Held A., Barnett G., 2001: New technologies for transport route selection. Transportation Research Part C, 9: 135-154.

Manecki A. (red.), 2000: Sozologiczne uwarunkowania bonitacji terenu dla modernizacji i lokalizacji obiektów komunikacji z uwzględnieniem zasad ekorozwoju. Metodyka – opracowanie modelowe na przy przykładzie okolic Krakowa. Zakład Sozologii IGSMiE PAN, Kraków.

Massel A., 2006: Projekt linii dużych prędkości Wrocław/Poznań-Łódź-Warszawa. Międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna „Nowe i modernizowane połączenia kolejowe w Polsce”, Warszawa, 10-11 maja: 17-29.

Saaty T. L., 1977: A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures. Journal of Mathematical Psychology, 15: 234-281.

SENER Ingeniería y Sistemas, S.A., 2008. Rozwój szybkich kolei. Doświadczenia hiszpańskie. Konferencja naukowo-techniczna „Projektowanie, budowa i utrzymanie infrastruktury w transporcie szynowym”, Zakopane, 9-11 kwietnia: 232-246.

Sysak J., 1982: Podstawy dróg kolejowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Towpik K., 2009: Infrastruktura transportu kolejowego. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Spis najważniejszych aktów prawnych związanych z lokalizacją linii kolejowych na etapie prac przedprojektowych (w kolejności chronologicznej)

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2005 Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. 2004 Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 1997 Nr 115, poz. 741, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 627, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. 2001 Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 Nr 80, poz. 717, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 28 marca 2003 roku o transporcie kolejowym (Dz. U. 2003 Nr 86, poz. 789, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2003 Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. 2004 Nr 92, poz. 880, z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. 2004 Nr 168, poz. 1764).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 roku w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. 2004 Nr 229, poz. 2313, z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. 2004 Nr 220, poz. 2237).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. 2004 Nr 257, poz. 2573, z późn. zm.).

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. 2005 Nr 167, poz. 1399, z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 Nr 120, poz. 826).

Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.).