Ocena estetyki przestrzeni z wykorzystaniem wskaźników jakościowych
Streszczenie
wykorzystaniem jednostkowych pól odniesienia i porównanie ze wskaźnikami odniesionymi do
granic administracyjnych gmin. Wykorzystywane w takiej analizie wskaźniki odnoszą się do
atrybutów krajobrazu, które umożliwiają ocenę jego struktury i elementów składowych. W artykule
zaproponowano metodykę obliczenia wskaźników na podstawie dostępnych zbiorów danych
przestrzennych. Przetestowano ją na wybranych obszarach badawczych tj. powiatu piaseczyńskiego
oraz miasta Olsztyn. Do analiz wybrano zestaw dwudziestu pięciu wskaźników, które posłużyły do
oceny estetyki krajobrazu. Dla każdego ze wskaźników zaadaptowano lub przygotowano formułę
matematyczną, która pozwala na wyznaczenie jego wartości w odniesieniu do pól podstawowych.
Zaproponowano trzy profile obserwatorów oceniających krajobraz, z których każdy pokazuje
spojrzenie z odmiennej perspektywy: mieszkaniec, ekspert i obserwator neutralny. Przeprowadzone
analizy pozwoliły na przedstawienie w postaci map rozkładu przestrzennego atrakcyjności wizualnej
krajobrazu na badanych obszarach. Zaprezentowana metodyka pokazuje wskaźnikowe podejście do
analizy estetyki krajobrazu z możliwością dostosowania istotności poszczególnych kryteriów i
budowania sprofilowanych podejść.
Słowa kluczowe:
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Blachowski J., Masłowska K., 2015: Wielokryterialna ocena dostępności niezagospodarowania złóż
surowców skalnych metodami AHP i WLC na przykładzie powiatu kłodzkiego. Górnictwo
Odkrywkowe, Vol. 1, pp. 61-70, ISSN 0043-2075.
Chmielewski T. J., Śleszyński P., Chmielewski Sz., Kułak A., 2018: Ekologiczne i fizjonomiczne
koszty bezładu przestrzennego. Warszawa, IGiPZ PAN, ISBN 978–83–61590–94–1.
De la Fuente de Val G., Atauri J.A., De Lucio J.V., 2006: Relationship between landscape visual
attributes and spatial pattern indices: A test study in Mediterranean-climate landscapes.
Landscape and Urban Planning, Vol. 77, pp. 393-407 ISSN 0169-2046.
Europejska Konwencja Krajobrazowa (EKK), Florencja 20.10.2000, Dz.U. 2006 nr 14 poz. 98.
Górczyńska M., 2013: Wskaźniki zagospodarowania i ładu przestrzennego w miastach i na
obszarach silnie zurbanizowanych, Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju. Vol. 252, pp. 87-109, ISSN 0079-3493.
Greene R., Devillers R., Luther j. E., Eddy B. G., 2011: GIS‐Based Multiple‐Criteria Decision
Analysis, Geography Compass. Vol. 5, pp. 412 - 432, ISSN 1749-8198.
Kistowski M., 2007: Metoda delimitacji i oceny wartości wizualno-estetycznej jednostek
krajobrazowych i jej zastosowanie dla obszaru województwa pomorskiego. W: K. Ostaszewska,
i in. (red.), Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju. Warszawa,
Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, pp. 677–695, ISBN 978-83-89502-42-1.
Kowalczyk, K. A., 2021: Wskaźnikowa ocena wartości estetycznej krajobrazu miejskiego na
przykładzie centrum Wieliczki. Space – Society – Economy. Vol. 32, pp. 7–37., ISSN 2451-
Malczewski J., Jaroszewicz J., 2018: Podstawy analiz wielokryterialnych w systemach informacji
geograficznej, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. ISBN 978978-83-
-762-6.
Nijhuis S., Reitsma M., 2011: Landscape policy and visual landscape assessment. The Province of
Noord-Holland as a case study. Research in Urbanism Series, Vol. 2, pp. 229-259, ISSN 1875-
Saaty R. W., 1987: The analytic hierarchy process—what it is and how it is used. Mathematical
Modelling. Vol. 9, pp. 161-176, 0270-0255.
Solon J. i in., 2013: Identyfikacja i ocena krajobrazów – metodyka oraz główne założenia. Raport
etapowy 01. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/files/artykuly/26305/I_Zalozenia_do_metodyki_identyfika
cji_krajobrazow_Jerzy_Solon.pdf (dostęp: 3.08.2022).
Śleszyński P., 2013: Propozycja kompleksowej koncepcji wskaźników zagospodarowania i ładu
przestrzennego. Biuletyn Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania
Kraju. Vol. 252, pp. 176-231, ISSN 0079-3493.
Śleszyński P., 2021: Multi-Item Assessment of Physiognomic Diversity of Geocomplexes as
a Comprehensive Method of Visual-Aesthetic Landscape Assessment, Geographies. Vol. 1, pp.
-46, ISSN 2673-7086.
Tveit M. S., Sang A. O., 2014: Landscape assessment in metropolitan areas – developing a visual
indicator based approach. SPOOL. Vol. 1, pp., 301–316, ISSN 2215-0897.
Zhang N, Zheng X and Wang X, 2022: Assessment of Aesthetic Quality of Urban Landscapes by
Integrating Objective and Subjective Factors: A Case Study for Riparian Landscapes. Frontiers
in Ecology and Evolution. ISSN 2296-701.