Rozważania nad efektywnością infrastruktury informacji przestrzennej

Agnieszka Zwirowicz-Rutkowska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej
Katedra Geodezji Szczegółowej
Polska

Streszczenie

Jednym z kluczowych zagadnień związanych z tworzeniem infrastruktur informacji przestrzennej (IIP) jest ich ocena, obejmująca między innymi rachunek ekonomiczno-finansowy. Niezależnie od momentu przeprowadzania badania (tj. w fazie prac przygotowawczych i projektowych w zakresie infrastruktury, w trakcie jej budowy lub po zakończeniu wdrożenia) istotne jest zestawienie ponoszonych nakładów. Dopełnieniem ewaluacji jest także weryfikacja oczekiwanych efektów wynikających z tworzenia i użytkowania infrastruktur oraz pomiar faktycznych efektów. Potrzebę wykonywania analizy ekonomicznej i finansowej podkreśla się również w INSPIRE. W zakresie sprawozdawczości dotyczącej tworzenia infrastruktur zakłada się możliwość przedstawienia korzyści związanych z wdrożeniem dyrektywy INSPIRE poprzez bezpośrednie odwołanie do wydajności (ang. efficiency), a także efektywności (ang. effectiveness). Sprawozdania przekazywane przez poszczególne kraje członkowskie, oprócz wyników monitorowania, pozwalają ocenić czy i na ile zagadnienie efektywności jest przedmiotem badań oraz jaka jest efektywność infrastruktur krajowych współtworzących INSPIRE. Celem artykułu jest przedstawienie podstaw teoretycznych odnoszących się do szerokiego rozumienia pojęcia i oceny efektywności, a także założeń koncepcyjnych w tym w obszarze infrastruktur informacji przestrzennej oraz odniesienie do oceny efektywności infrastruktur krajowych w ramach INSPIRE, na podstawie przeglądu sprawozdań krajów członkowskich za lata 2010-2012.

Słowa kluczowe:

infrastruktura informacji przestrzennej (IIP); efektywność; metoda oceny efektywności; ocena IIP; INSPIRE

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia

Bannister F., 2001: Dismantling the silos: extracting new value from IT investments in public administration. Information Systems Journal 11: 65-84.

Bielski M., 1996: Organizacje. Istota. Struktura. Procesy. Uniwersytet Łódzki, Łódź.

Chan T.O., 2001: The dynamic nature of spatial data infrastructure: A method of descriptive classification. Geomatica 55(1): 451-458.

Craglia M., Campagna M., 2010: Advanced regional SDIs in Europe: Comparative cost-benefit evaluation and impact assessment perspectives. International Journal of Spatial Data Infrastructures Research 5: 145-167.

Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen B., Delgado Fernandez T., (Eds.), 2008: A multi-view framework to assess spatial data infrastructures. Melbourne: Digital Print Centre, The University of Melbourne, Australia.

Decyzja Komisji z dnia 5 czerwca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie monitorowania i sprawozdawczości (2009/442/WE).

Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE).

Grus L., Crompvoets J., Bregt, A. K., 2010 : Spatial data infrastructures as complex adaptive systems. International Journal of Geographical Information Systems 24(3): 439-463.

Grus L., Castelein W., Crompvoets J., Overduin T., van Loenen B., van Groenestijn A., Rajabifard A., Arnold K., Bregt A.K., 2011: An assessment view to evaluate whether Spatial Data Infrastructures meet their goals. Computers, Environment and Urban Systems 35: 217-229.

Giff G., 2008: Framework for Designing Performance Indicators for Spatial Data Infrastructure Assessment. [In:] Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen B., Delgado Fernandez T., (Eds.) A multi-view framework to assess spatial data infrastructures. Melbourne: Digital Print Centre, The University of Melbourne, Australia: 211-234.

Giff G.A., Crompvoets J., 2008: Performance Indicators a tool to Support Spatial Data Infrastructure assessment. Computers, Environment and Urban Systems 32: 365-376.

Gorzeń-Mitka I., 2007: Skuteczność – próba interpretacji. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1060: 135-141.

Kok B., van Loenen, B., 2005: How to assess the success of National Spatial Data Infrastructures? Computers, Environment and Urban Systems 29: 699-717.

Nedović-Budić Z., Pinto J.K., Budhathoki, N.R., 2008: SDI Effectiveness from the User Perspective. [In:] Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen B., Delgado Fernandez T., (Eds.) A multi-view framework to assess spatial data infrastructures. Melbourne: Digital Print Centre, The University of Melbourne, Australia: 273-303.

Raporty INSPIRE krajów członkowskich, 2013. Dostęp: 28.05.2014. http://inspire.ec.europa.eu/index.cfm/pageid/182

Rodriguez-Pabón O., 2005: Cadre théorique pour l’évaluation des infrastructures d’information géospatiale. Dostęp: 20.12.13.http://www.theses.ulaval.ca/2005/23114/23114.html

Różański J., 2007: Dylematy związane z interpretacją pojęcia efektywności a obecne uwarunkowania działania przedsiębiorstwa. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, nr 1183, 426-432.

Rybicki W., 2005: O wielostronności, relatywizmie i złożoności kategorii efektywności. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Nr 1060, 358-381.

Skrzypek E., 2000. Jakość i efektywność. UMCS, Lublin.

Smith, D. A., Tomlinson, R. F., 1992: Assessing costs and benefits of geographical information systems: methodological and implementation issues. International Journal of Geographical Information Systems, Vol. 6, Nr 3: 247-256.

Stanisławski J., 1964: Wielki słownik angielsko-polski z suplementem. Wiedza Powszechna, Warszawa.

Steudler, D., Rajabifard, A., & Williamson, I., 2008. Evaluation and Performance Indicators to Assess Spatial Data Infrastructure Initiatives. [In:] Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen B., Delgado Fernandez T., (Eds.) A multi-view framework to assess spatial data infrastructures. Melbourne: Digital Print Centre, The University of Melbourne, Australia: 193-210.

Wilcox, D. L., 1990: Concerning 'The economic evaluation of implementing a GIS'. International Journal of Geographical Information Systems, Vol. 4, Nr 2: 203-210.

Wzorzec raportu kraju członkowskiego 2.0, 2013: http://inspire.ec.europa.eu/index.cfm/pageid/5022. Dostęp: 28.05.2014.

Zieleniewski J., 1967: Organizacja zespołów ludzkich. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Zwirowicz-Rutkowska A. 2014: A business project approach to assess spatial data infrastructures. 14th Geoconference on Informatics, geoinformatics and remote sensing. Conference Proceedings. Vol. 3: 413-421.