Przestrzenne aspekty dzikich wysypisk odpadów komunalnych w lasach na terenie Leśnictwa Stankowizna

Streszczenie

Przyroda, zarówno naturalna jak i ta urządzona ręką ludzką, winna być traktowana jako bogactwo danego terytorium i objęta odpowiednią ochroną. Taką ochronę umożliwia właściwie skonstruowany system prawny, w ramach którego funkcjonuje społeczeństwo. W głównej mierze na stan i wygląd przestrzeni ma wpływ czynnik ludzki. Przyczyną złego stanu środowiska naturalnego danej gminy może być źle wyedukowane i ubogie społeczeństwo oraz nieumiejętnie prowadzona przez samorząd gminny gospodarka. Powyższe czynniki i relacje głównych komponentów przestrzeni wpływają między innymi na problem występowania dzikich wysypisk odpadów komunalnych w lasach będący w ścisłym powiązaniu z gospodarką odpadami w gminie. Proceder nielegalnego wywozu odpadów ma miejsce w głównej mierze w lasach. To obszar cenny pod względem gospodarczym (pozyskiwanie drewna i innych zasobów leśnych), społecznym (turystyka i rekreacja) i przede wszystkim przyrodniczym (miejsce występowania różnorodnych gatunków fauny i flory, produkcja tlenu).W niniejszej pracy podjęto próbę zbadania przyczyn powstawania dzikich wysypisk śmieci, ich lokalizacji oraz zaproponowania metod zapobiegawczych. Ponadto wykazano, w jaki szkodliwy sposób wysypiska oddziaływają na przyrodę zatruwając odciekami cieki wodne i źródła wód podziemnych. Zasięg koncentracji wysypisk śmieci (okrąg o promieniu 4289 m) pokrywał się w znacznym stopniu z zasięgiem koncentracji zabudowy (okrąg o promieniu 2566 m). Przeprowadzone analizy przestrzenne pozwoliły stwierdzić, że blisko 13% powierzchni leśnych jest pod bezpośrednim wpływem gazu wysypiskowego, a potencjalny obszar występowania wysypisk o masie powyżej 100 kg obejmuje 43% terenów leśnych. W analizie przestrzennej rozmieszczenia wysypisk wykazano związek pomiędzy położeniem wysypisk w lasach, siecią komunikacyjną, a lokalizacją terenów najintensywniej zaludnionych. Zbadano stopień koncentracji oraz gęstość występowania wysypisk. Zaobserwowano, że skutecznym sposobem zapobiegania powstawaniu dzikich wysypisk jest blokowanie dróg wjazdowych do lasu szlabanami. Badania przeprowadzono na podstawie inwentaryzacji terenowej leśnictwa Stankowizna (nadleśnictwo Mińsk Mazowiecki, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie).