Wykorzystanie danych referencyjnych oraz usług danych przestrzennych w projektach informatycznych dotyczących popularyzacji dziedzictwa narodowego Polski

Streszczenie

W Narodowym Instytucie Dziedzictwa skoncentrowane jest miejsce gdzie powstają obecnie jedne z najciekawszych projektów informatycznych dotyczących upowszechnienia informacji o zabytkach Polski. Jest to pierwsze w skali europejskiej innowacyjne podejście zmierzające do kompleksowej integracji danych multimedialnych i usług danych przestrzennych w zakresie dziedzictwa narodowego. Projekty te są wynikiem realizacji dwóch strategicznych celów wkomponowanych w statut NID:
• gromadzenia i upowszechniania wiedzy o dziedzictwie wraz z kształtowaniem świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego.
• budowy i rozwoju bazy danych geoprzestrzennych o zabytkach oraz upowszechnianie wiedzy o zabytkach.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego pełni funkcję organu wiodącego w zakresie tematu danych przestrzennych „obszary chronione” (rozdział 1 załącznika 9 do ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej z dnia 4 marca 2010 r. w części dotyczącej zabytków nieruchomych). Na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Minister powierzył realizację zadania publicznego polegającego na budowie infrastruktury informacji przestrzennej Dyrektorowi NID. Budowa bazy danych geoprzestrzennych o zabytkach została wskazana jako statutowy obowiązek Instytutu. Dodatkowo na podstawie decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od roku 2010 NID pełni również funkcję Centrum Kompetencji w obszarze digitalizacji zabytków i muzealiów w związku z zapisami „Programu digitalizacji dóbr kultury oraz gromadzenia, przechowywania i udostępniania obiektów cyfrowych w Polsce 2009-2020”. Zadaniem Centrum Kompetencji NID jest wyznaczanie i upowszechnianie standardów w zakresie digitalizacji zabytków i muzealiów.
Efektem dwóch wymienionych powyżej celów strategicznych powstaje wielopoziomowy i kompleksowy projekt informatyczny, realizowany w dwóch obszarach aktywności.
Obszar pierwszy - koncentruje się na pozyskaniu informacji zgromadzonych w dokumentacji źródłowej (decyzjach administracyjnych) poprzez skanowanie dokumentacji i udostępnieniu treści odbiorcom zewnętrznym. W tej części przedstawiono innowacyjne podejście do procesu skanowania poprzez aktywne wykorzystanie danych referencyjnych zgromadzonych w zasobie pzgik. Dane te są wykorzystywane w procesie przybliżonego geokodowania dokumentacji źródłowej, a w efekcie znacznego przyspieszenia procesu pozyskiwania informacji o dokładnej lokalizacji obiektu zabytkowego;
Obszar drugi – koncentruje się na opisie wykorzystania narzędzi klasy Enterprise GIS służących do:
• zarządzania danymi referencyjnymi w procesie pozyskiwania danych geoprzestrzennych o zabytkach,
• wspomagania użytkownika w procesie pozyskiwania danych i walidacji danych w modelu dziedziny dotyczącej rejestru zabytków,
• wykorzystania usług danych przestrzennych do oceny jakości pozyskanych informacji (przez włączenie do procesu weryfikacji specjalistów z zakresu ochrony zabytków rozproszonych po Ośrodkach Terenowych NID).